Wyniki dla: starzenie się

Gdy zauważamy przyspieszone pojawianie się zmarszczek na twarzy, zwykle myślimy, że to z naszą skórą coś jest nie tak. Tymczasem wina może tkwić w zębach.  Wizyta u kosmetyczki pozwoli nam zatuszować niekorzystne zmiany, ale dopiero wizyta u stomatologa może usunąć przyczynę przyspieszonych procesów starzenia.

Długość zębów i kolor

W miarę upływu czasu nasze zęby ulegają ścieraniu. W ciągu każdej dekady stają się krótsze średnio o 0,3 mm. U niektórych ścieranie postępuje jeszcze szybciej, np. u osób cierpiących na bruksizm czy wady zgryzu. Mocno skrócone zęby stają się słabą podporą dla górnej wargi, co sprzyja powstawaniu zmarszczek wokół ust. Również sam uśmiech, w którym uwidaczniamy skrócone zęby, dodaje nam lat, zwłaszcza jeśli w parze z mniejszą długością idzie zmiana koloru uzębienia, a zwykle tak jest, gdyż na skutek ścierania szkliwa coraz bardziej widoczna staje się głębiej położona warstwa zęba – tzw. zębina, która ma kolor żółty. Większa podatność na przebarwienia, ubytki przyszyjkowe, recesja dziąseł i ciemne przestrzenie pomiędzy zębami to kolejne czynniki, które wpływają na młodość uśmiechu, a tym samym całej twarzy. Więcej

Ksenoprzeszczep, nazywany inaczej ksenograftem jest to transplantacja tkanki przedstawiciela jednego gatunku do tkanek osobnika innego gatunku, np. przeniesienie tkanki bydlęcej do organizmu człowieka. Przeszczepy międzygatunkowe znalazły zastosowanie w wielu gałęziach medycyny, stosowane są głównie w medycynie naprawczej.

Przeszczepy w stomatologii

Ksenoprzeszczepy stanowią potencjalna formę leczenia schyłkowej niewydolności organów, zwłaszcza w krajach wysokorozwiniętych, gdzie występuje wiele chorób cywilizacyjnych w stopniu zaawansowanym, chociaż ich stosowanie wzbudza wiele kontrowersji medycznych, prawnych czy etycznych. Wartą uwagi kwestią jest starzenie się większości tkanek zwierzęcych w innym czasie, niż tkanek ludzkich, a także możliwość przeniesienia chorób odzwierzęcych poprzez ksenoprzeszczep na człowieka. Początkowo za potencjalnego dawcę tkanek do przeszczepu dla człowieka obrano szympansa – sugerowano się dużym pokrewieństwem oraz podobnymi rozmiarami narządów, jednak zrezygnowano z tego gatunku, gdyż jest on poważnie zagrożony wyginięciem. Następnie jako gatunek naczelnych dalej spokrewniony zaczęto eksperymentować z pawianami – ksenoprzeszczepy od zwierząt naczelnych zostały jednak wyparte przez dawców innych gatunków, takich jak świnie i bydło, ze względu na zmniejszone ryzyko transmisji chorób odzwierzęcych. Obecnie głównym dawcą do przeszczepów międzygatunkowych jest świnia, stosuje się także komórki bydlęce. Choroby takie nazywane są ksenozoonazami (gr. xenos –obcy, zoon-zwierzę), jeśli chodzi o choroby odzwierzęce to schorzeniami, którego lekarze i pacjenci obawiają się najbardziej jest encefalopatia gąbczasta bydła (BSE), potocznie nazywana chorobą wściekłych krów oraz endogenne schorzenia retrowirusowe u świń. Większość przeszczepów ksenogenicznych służy odbudowie ubytków kostnych oraz innych tkanek łącznych. W stomatologii przeszczepy międzygatunkowe stosowane są głównie w implantologii oraz periodontologii, do regeneracji recesji dziąseł. Obszar szczękowo-twarzowy posiada wiele właściwości, dzięki którym jest przedmiotem zainteresowania inżynierii tkankowej, należą do nich łatwość wglądu, a więc i kontroli tkanek przed i po przeszczepie, dobry dostęp, zwłaszcza jeśli chodzi o samą jamę ustną, a także wymierne efekty leczenia, nawet małych defektów w porównaniu do innych części ciała. Technika sterowanej regeneracji tkanek (GTR ang. guided tissue regeneration) dla tkanek przyzębia oraz sterowanej regeneracji kości (GBR ang. guided bone regeneration) do terapii zmian wyrostków zębodołowych są stosowane w stomatologii od lat 80′ ubiegłego stulecia, natomiast przeszczepy kości wołowych miały miejsce już w pierwszej połowie XX wieku w leczeniu wad międzykostnych.

Odbiałczony ksenoprzeszczep kości wołowej, w skrócie DBB (Deproteinized Bovine Bone) posiada podobny do ludzkiej kości skład chemiczny oraz ułożenie przestrzenne i ze względu na te właściowości jest używany do wspomagania rozwoju nowej tkanki kostnej w bezpośrednim kontakcie z przeszczepem.   Transplanty DBB są szeroko stosowane w różnych zabiegach stomatologicznych, jednakże ich dodatkowo pozytywny wpływ z użycia wraz z implantami zębów lub razem z GTR w leczeniu ubytków spowodowanych chorobami przyzębia nie jest jednoznacznie potwierdzony naukowo i do tek pory pozostaje kwestią sporną. Sugeruje się, aby DBB był stosowany raczej jako kościozgodny materiał wypełniający dla zapewnienia utrzymania przestrzeni niż jako substancja pobudzająca rozwój kości. Wynik terapii DBB jest według źródeł naukowych wysoce zależny od układu i rozmiaru leczonej wady.Ksenoprzeszczep DBB daje zmniejszoną odpowiedź immnologiczną w stosunku do przeszczepów, które nie są pozbawione białka, ponieważ nie zawiera substancji organicznych, które są najczęściej niezgodne tkankowo, ze względu na to, przeszczepy DBB są rzadziej odrzucane przez pacjentów. Obróbka kości wołowej prowadzona jest w sposób, który gwarantuje także usunięcie obecnych ewentualnie prionów, które potencjalnie mogłyby wywołać chorobę Cretzfelda-Jacoba.

Więcej

Problemy z gryzieniem niezwiązane z brakiem zębów, ale spowodowane małą siłą mięśni i słabymi kośćmi szczęk to jeden z objawów tzw. osteosarkopenii, choroby notowanej u osób starszych. Składnikiem spożywczym, który może poprawić stan tkanek mięśniowej i kostnej, a dzięki temu zredukować problemy z gryzieniem u seniorów, jest witamina D.

Osteosarkopenia jest złożoną jednostką chorobową, związaną ze starzeniem się. W wyniku starzenia się dochodzi zarówno do ubytku masy mięśniowej (sarkopenii), jak i masy kostnej (osteopenii/osteoporozy) – także w obszarze układu stomatognatycznego. Dzieje się tak, gdyż zarówno tkanka mięśniowa, jak i kostna regulowane są przez wspólne dla obu tkanek szlaki sygnałowe. U osób starszych mała gęstość kości oraz mała masa mięśniowa występują jednocześnie, gdyż potwierdzono korelację między sprawnością działania obu tkanek. Im słabsze będą mięśnie, tym słabsze będą kości; i odwrotnie.

Oczywiste jest, że jeśli kości szczęki oraz mięśnie twarzy będą słabe, przełoży się to na sprawność działania układu stomatognatycznego. Szczęki będą zaciskać się z mniejszą siłą, a to oznacza, że gryzienie stanie się problemem. Więcej

Przebarwienia zębów (discoloratio dentium) można zdefiniować jako każdą zmianę w barwie, przezierności  lub nasyceniu koloru zęba niezależnie od przyczyny. Zmiana koloru zęba może powstawać na skutek działania wielu czynników. Ogólnie przyczyny zmiany barwy zęba można podzielić na zewnątrzpochodne, które powstają na skutek odkładania się złogów barwników przylegających do powierzchni zęba, oraz na wewnątrzpochodne, gdzie cząsteczki barwników są wbudowywane w wewnętrzne struktury zęba zazwyczaj na skutek chorób układowych czy też układowego stosowania niektórych leków.

Metody na przebarwione zęby

Zmiana koloru zębów może następować w obrębie stosunkowo szerokiej palety kolorów, od kredowobiałego do czarnego. Kolor przebarwienia może wskazywać często na kilka czynników sprawczych, dlatego zawsze istotne są informacje uzyskane w wywiadzie lekarskim. Ustalenie przyczyny powstania przebarwienia umożliwia dobranie odpowiedniej metody leczenia lub poprawy efektu estetycznego. Oprócz samego koloru przebarwienia pod uwagę brane jest także rozmieszczenie się takich zmian oraz ilość objętych nimi zębów.

Białe, nieprzejrzyste przebarwienia zębów mogą wynikać z doznanego urazu w okresie tworzenia się szkliwa, czy też być manifestacją próchnicy pierwotnej i wynikać z demineralizacji szkliwa. W takim przypadku zmiany są zazwyczaj spotykane w jednym lub kilku zębach. Inną przyczyną przebarwienia w postaci białych matowych plam może być wada rozwojowa szkliwa – amelogenesis imperfecta, wtedy zazwyczaj zmiany te występują na większości zębów. Podobnie może być manifestowana łagodna fluoroza, wynikająca z nadmiernej układowej podaży fluoru. Przebarwienia barwy białej mogą wynikać również z niedoczynności tarczycy. Je żeli zmiany mają barwę białawo-niebieską, to mogą być wywołane nadczynnością tarczycy i grasicy.
Żółte przebarwienia występujące w jednym lub kilku zębach mogą wynikać z doznanego urazu w czasie amelogenezy lub też wskazywać na aktywną demineralizację o charakterze próchnicowym. W zębach leczonych zachowawczo żółtawe przebarwienia mogą powstawać na skutek wchłaniania przez wypełnienie wykonane z materiału kompozytowego barwników zawartych w pokarmach. Jeżeli żółte przebarwienia występują na większej ilości zębów, to przyczyną mogą być schorzenia wywołujące hiperbilirubinemię,  pęcherzowe oddzielanie się naskórka (epidermolysis bullosa), czy też  fluoroza umiarkowanego stopnia. Tego rodzaju zmiany mogą także wynikać z niedoborów pokarmowych w czasie tworzenia się szkliwa. Żółtawe przebarwienia powstają także wraz ze starzeniem się organizmu, oraz w wyniku zaburzeń wewnątrzwydzielniczych, takich jak nadczynność przedniego płata przysadki czy niewydolność nadnerczy. Długotrwałe stosowanie płukanej do jamy ustnej zawierających chlorheksydynę może także doprowadzić do pojawienia się żółtawych przebarwień.
Pomarańczowe przebarwienia są obserwowane zazwyczaj jako przebarwienia pochodzenia zewnętrznego, wywołane aktywnością bakterii chromogennych, które produkują różne barwniki. Także substancje stosowane w leczeniu endodontycznym, takie jak cement Grossman’a, tlenek cynku z eugenolem, endometazon oraz N2 mogą stać się przyczyną powstania pomarańczowych i czerwonawych zmian.
Przebarwienia barwy bladego różu są obserwowane po zastosowaniu preparatów takich jak Tubli-Seal czy Diaket jako uszczelniaczy (sealerów) w endodoncji. Różowawe zmiany obserwuje się także we wrodzonej porfirii.
Ciemnoczerwone zmiany zabarwienia zęba mogą występować na skutek użycia pasty Rieblera.
Brązowawe przebarwienia są dość często obserwowanymi zmianami. Mogą wynikać one z diety, głównie ze spożywania napojów zawierających barwniki, takich jak kawa, herbata, cola oraz z palenia tytoniu i marihuany. Zmiany te mogą pojawiać się u osób korzystających z suplementacji diety preparatami żelaza. Spotykane są one także jako wynik zalegania płytki nazębnej oraz mogą wynikać z aktywności wspomnianych wcześniej bakterii wytwarzających barwniki. Jeśli chodzi o przyczyny wewnątrzpochodne, gdzie brązowe przebarwienia obejmują jeden lub kilka zębów podejrzewać można uraz w trakcie tworzenia się szkliwa, uraz miazgi zęba z wystąpieniem krwotoku, czy też aktywna postać próchnicy, zwłaszcza kwitnącej. Kiedy brązowe przebarwienia występują na większości zębów, wówczas zazwyczaj przyczyna ich powstania ma charakter układowy, takie zmiany są obserwowane w ciężkiej fluorozie przy porfiriach oraz terapii antybiotykami z grupy tetracyklin.

Więcej